Đăng ngày:
Các nghị sĩ Cộng hòa hôm 7/3 cho rằng Tổng thống Donald Trump có quyền tạm dừng những lô hàng vũ khí tới Ukraine để đánh giá tình hình, gây sức ép buộc các đồng minh NATO tăng cường đóng góp, cũng như tạo cơ hội đàm phán thỏa thuận hòa bình với Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Tuy nhiên, họ cảnh báo việc đình chỉ cung cấp vũ khí, đạn cho Kiev trong thời gian quá dài có thể gây tác động nghiêm trọng đến năng lực chiến đấu của Ukraine, làm suy yếu đòn bẩy của nước này trong các cuộc đàm phán với Nga. Họ cũng cho rằng nên khôi phục lập tức chia sẻ thông tin tình báo, đặt câu hỏi Mỹ sẽ được lợi gì khi khiến Ukraine không có được thông tin tình báo chiến trường quan trọng. "Đó là mối lo ngại của người dân Ukraine. Tôi càng lo lắng hơn về việc những người trên chiến trường sẽ cảm thấy như thế nào", thượng nghị sĩ Thom Tillis, người ủng hộ hàng đầu về hỗ trợ Ukraine, cho hay. Ông Tillis cảnh báo quyết định tạm dừng viện trợ "có thể giúp ích" cho Nga. "Tôi nghĩ đó là hình ảnh không đẹp, và cũng thật khó khăn đối với người dân Ukraine. Tôi vừa ở đó cách đây hai tuần", ông nói. 07a94bc56c4259919903ec94121909dd Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng ngày 7/3. Ảnh: AFP Tillis đánh giá việc đình chỉ này vẫn "ổn" miễn đó là "chiến thuật đàm phán ngắn hạn". Theo thượng nghị sĩ này, Ukraine có đủ vũ khí và đạn để giữ vững tiền tuyến hiện tại, song ông hy vọng việc tạm dừng viện trợ quân sự sẽ không kéo dài. Chủ tịch Ủy ban Phân bổ Ngân sách Thượng viện Susan Collins phản đối ngừng viện trợ quân sự. "Người Ukraine đang đổ máu", bà nói, mô tả thời điểm hiện tại "rất quan trọng đối với Ukraine". Một số thượng nghị sĩ Cộng hòa hôm 6/3 bày tỏ bị sốc trước tuyên bố của Tổng thống Trump rằng sẽ ra quyết định thu hồi tình trạng pháp lý tạm thời đối với khoảng 240.000 người Ukraine đang sống tại Mỹ. Một thượng nghị sĩ Cộng hòa giấu tên gọi lời đe dọa trục xuất hàng nghìn người tị nạn Ukraine là "hình phạt khắc nghiệt". "Chúng ta đã cung cấp cho họ mọi thứ, từ việc làm đến nhà ở, cho đến khi họ có được tình trạng pháp lý, và rồi bây giờ lại thu hồi?", nghị sĩ này đặt câu hỏi. Các động thái của chính quyền Trump đối với Ukraine diễn ra sau khi ông Trump, Phó Tổng thống JD Vance và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tranh cãi tại Phòng Bầu dục hôm 28/2. Trong bài phát biểu trước quốc hội ngày 4/3, ông Trump thông báo đã nhận thư từ ông Zelensky, bày tỏ Ukraine "sẵn sàng" ký thỏa thuận khoáng sản và an ninh "bất cứ lúc nào". Thượng nghị sĩ Todd Young cho biết ông hy vọng Tổng thống Trump và ông Zelensky có thể nối lại đàm phán và "cùng nhau thu hẹp khoảng cách" về thỏa thuận khoáng sản giữa hai nước. Ukraine đã cầm chân được lực lượng Nga ở tuyến đầu dù lép vế về nhân lực và vũ khí. Tuy nhiên, các nhà phân tích cảnh báo lực lượng Ukraine có thể bắt đầu tan rã trước sức ép của Nga trong khoảng 4-6 tháng tới, nếu các đồng minh châu Âu không nhanh chóng huy động để bù đắp sự thiếu hụt vũ khí do Mỹ cung cấp. Fedir Venislavsky, thành viên ủy ban quốc phòng của quốc hội Ukraine, ước tính nguồn cung vũ khí của đất nước ông sẽ chỉ kéo dài được 6 tháng nếu không có viện trợ mới của Mỹ. Lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện John Thune nhấn mạnh quyết định đình chỉ viện trợ quân sự cho Ukraine sẽ chỉ là tạm thời. "Quan trọng là tạm dừng chứ không phải dừng hẳn. Tôi nghĩ đó là một phần của cuộc đàm phán. Hy vọng cuối cùng mọi người có thể ngồi vào bàn đàm phán và đạt thỏa thuận mang lại giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột đã kéo dài ba năm. Tôi cũng hy vọng thỏa thuận đó sẽ tôn trọng chủ quyền của người dân Ukraine", ông cho hay. d490caaa4db70f5d595c181f63904fda Binh sĩ Ukraine dỡ lô tên lửa chống tăng Javelin do Mỹ viện trợ tại sân bay quốc tế Boryspil, ngoại ô thủ đô Kiev hồi năm 2022. Ảnh: Reuters Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, người cật lực thúc đẩy thỏa thuận khoáng sản, rất thất vọng trước việc Mỹ tạm dừng chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine. "Về lâu dài, động thái này rất đáng lo ngại, đẩy Ukraine vào tình thế nguy khốn. Hy vọng mọi chuyện sẽ sớm thay đổi", Graham nêu. Thượng nghị sĩ John Cornyn, thành viên cấp cao của Ủy ban Tình báo Thượng viện, cho biết "thông tin tình báo chúng ta cung cấp cho người Ukraine rất cần thiết để họ có thể tiếp tục chiến đấu". "Tôi hy vọng quyết định tạm dừng chia sẻ sẽ được dỡ bỏ", ông nói, thêm rằng Tổng thống Trump đang cố gây sức ép với ông Zelensky để đạt được thỏa thuận. "Chỉ là tạm dừng, và tôi hiểu tại sao. Chúng tôi muốn làm như vậy cho đến khi đạt một số thỏa thuận với người Ukraine". Thượng nghị sĩ Deb Fischer, thành viên Ủy ban Quân vụ Thượng viện, mong rằng vẫn có trường hợp ngoại lệ trong tình hình hiện nay. "Tôi hy vọng rằng nếu có thông tin tình báo nào đó rất giá trị đối với người Ukraine thì nó vẫn sẽ được chuyển đi", ông nói. Huyền Lê